Pan X idzie do fotografa. Bo potrzebuje zdjęcia do paszportu, dowodu, ulotki ... Pan fotograf robi mu zdjęcie, pan grafik za pomocą Photoshopa nieco go "upiększa". Pan X dostaje zdjęcia na papierze + na płycie CDROM. Płaci i wychodzi. I teraz pytanie. Kto posiada prawa autorskie do tego zdjęcia ? Załóżmy, ze pan X jest osobą znaną i ktoś zechce umieścić to zdjęcie w Wikipedii. Czy wolno to zrobić za zgodą pana X czy też trzeba pytać fotografa ?
Prawa autorskie posiada co do zasady fotograf. Jednakże prawo do własnego wizerunku jest dobrem osobistym każdego, podlegającym ochronie na podstawie art. 24 k.c., a dałoby się tą ochronę wywieść wprost z Konstytucji. Stąd też art. 81 ust. 1 zd. I ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (j.t. - Dz.U. z 2000 r., Nr 80, poz. 904, z późn. zm.) stanowi, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej. Jak stanowi zd. II zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie, zaś nie zastrzeżono wyraźnie potrzeby uzyskania takiego zezwolenia.
Żeby jednak nie było tak łatwo, ust. 2 omawianego artykułu stanowi, że zezwolenie nie jest wymagane, gdy chodzi o rozpowszechnianie (1) wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, jak również (2) wizerunku osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Szczególne rozwiązania co do postępowania karnego zawiera prawo prasowe (stąd zwroty "Adam N." i rozmycie twarzy w relacji telewizyjnej).
Lzur
Z poważaniem, Artur P. Wewióra