Pan X idzie do fotografa. Bo potrzebuje zdjęcia do
paszportu, dowodu,
ulotki ... Pan fotograf robi mu zdjęcie, pan grafik za pomocą Photoshopa
nieco go "upiększa". Pan X dostaje zdjęcia na papierze + na płycie
CDROM. Płaci i wychodzi. I teraz pytanie. Kto posiada prawa autorskie do
tego zdjęcia ? Załóżmy, ze pan X jest osobą znaną i ktoś zechce umieścić
to zdjęcie w Wikipedii. Czy wolno to zrobić za zgodą pana X czy też
trzeba pytać fotografa ?
Prawa autorskie posiada co do zasady fotograf. Jednakże prawo do własnego
wizerunku jest dobrem osobistym każdego, podlegającym ochronie na podstawie
art. 24 k.c., a dałoby się tą ochronę wywieść wprost z Konstytucji. Stąd też
art. 81 ust. 1 zd. I ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i
prawach pokrewnych (j.t. - Dz.U. z 2000 r., Nr 80, poz. 904, z późn. zm.)
stanowi, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim
przedstawionej. Jak stanowi zd. II zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli
osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie, zaś nie zastrzeżono
wyraźnie potrzeby uzyskania takiego zezwolenia.
Żeby jednak nie było tak łatwo, ust. 2 omawianego artykułu stanowi, że
zezwolenie nie jest wymagane, gdy chodzi o rozpowszechnianie (1) wizerunku
osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem
przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych,
zawodowych, jak również (2) wizerunku osoby stanowiącej jedynie szczegół
całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Szczególne rozwiązania co do postępowania karnego zawiera prawo prasowe
(stąd zwroty "Adam N." i rozmycie twarzy w relacji telewizyjnej).
Lzur
Z poważaniem,
Artur P. Wewióra