[Wikipl-l] Tabliczka dzielenia (długie)

Chciałbym zwrócić waszą uwagę na pewną sprawę. Chodzi mi o dzielenie artykułów na mniejsze kawałki. To jest jedna z rzeczy, którą chętnie i często robię na Wikipedii: znajduję jakiś dłuższy tekst i wydzielam z niego drobniejsze części. Kiedyś to było takie moje nieszkodliwe hobby, ale ostatnio coraz więcej znajduję dużych artykułów napisanych ciurkiem, bez wizji całości, warto więc uczulić na to większe grono Wikipedystów. == Dzielenie tekstu == Tekst napisany jednym ciągiem jest nieczytelny, bo nie widac w nim hierarchii i często sprawia wrażenie, jakby składał się z dygresji - kolejni autorzy doklejają zdanie-dwa gdzie popadnie. Zniechęca to do lektury, bo nie widać co jest esencją, a co tylko rozwinięciem tematu. Tekst dobrze podzielony powinien samym wyglądem ułatwiać znalezienie interesujących informacji. Do dzielenia używam sekcji i akapitów. Do niedawna widziałem tylko konieczność robienia sekcji, ale ostatnio widzę, że niektóre akapity są zbitkami kilku spraw, podczas gdy powinny wyrażać pojedynczą myśl. == Sekcje == Dzielenie na sekcje trudno opisać - trzeba się zastanowić, co w danym tekście jest najważniejsze, i spróbować znaleźć odpowiedni tytuł dla każdego z tych tematów. Jest dobrze, jeśli widać życiorys, twórczość, linki wewnętrzne i zewnętrzne, ale czasem tak niestety nie jest. Inny przydatny podział to okresy historyczne, np. wieki kalendarzowe albo okres między wojnami. Generalnie sekcja nie powinna zawierać więcej tekstu niż się jednorazowo mieści na ekranie, i nie mniej niż dwa akapity - i to jedyna praktyczna wskazówka. Jeśli to nie wystarczy, bo jest to dłuższa wypowiedź, to należy pomyśleć o dodaniu podsekcji. Jeśli i to za mało (i np. spis treści nie mieści się na jednym ekranie) to trzeba pomyśleć, którą partię tekstu należy wydzielić do osobnego artykułu, a pozostawić tylko kilkuzdaniowe streszczenie i link "główny artykuł" pod tytułem tej sekcji. W angielskiej Wikipedii, gdzie długie artykuły są częste, zdarza się, że w haśle na 1,5 ekranu jest kilka sekcji 2 rzędu, czyli zawierających linię rozdzielającą. W polskiej starałem się stosować sekcje niższego rzędu (zwykle 4, czyli czcionka zwykłej wielkości, tylko pogrubiona), ale zaczynam rozumieć sens używania tych "dużych sekcji". Na mój gust ich użycie sugeruje, że temat jest dużo większy i zachęca do wypełniania poszczególnych zagadnień. == Akapity == Akapity powinny się składać z kilku zdań wyrażających jedną myśl. Ponieważ artykuły w Wikipedii to często tylko zbiór różnych informacji, a nie eseje, to bywa także kłopotliwe. Znacznie łatwiej jest kiedy autor nie znał mechanizmu wiki i robił akapity za pomcą znaczników <br/> (należy je zamienić na puste wiersze) albo robił je pojedynczym enterem. To niby banalne, ale zdarza się często wśród nowych Wikipedystów. Osobnym problemem jest definicja. Nawet w niewielkim artykule należy dbać o to, żeby na początku znajdowało się zdanie lub dwa ścisłego wyjaśnienia, a reszta była oddzielnie. Chodzi o to, żeby osoba która che się tylko zorientować, o czym jest hasło, nie musiała czytać go całego. Przykład przed podziałem: "Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalności na rzecz psów i kotów, na które przeznaczał większość swoich tantiem, ponieważ od dziecka miał swoją ulubioną świnkę morską, o której napisał też większość swoich utworów. Była ona też inspiracją do opery i mniejszych form muzycznych." Po podziale: "Jan Kowalski (1950-2000) - polski pisarz, poeta i muzyk. Jest najbardziej znany z działalności na rzecz psów i kotów. Zwierzętom przeznaczał większość swoich tantiem, ponieważ od dziecka miał swoją ulubioną świnkę morską, o której napisał też większość swoich utworów. Była ona też inspiracją do opery i mniejszych form muzycznych." Czasem ten podział sam się nie narzuca, ale to może znaczyć, że zwięzłą definicję trzeba napisać na nowo, a obecny tekst przesunąć do rozwinięcia. Warto pamiętać u używaniu list zwykłych i numerowanych przy wyliczeniach. Nawet pisanie ciurkiem wyliczeń nie jest wcale takie rzadkie - tu najczęściej winne jest nieobycie z wiki i wstawianie pojedynczego entera między poszczególnymi elementami. == Grafiki == Dobrze, jeśli arykuł ma jakąś ilustrację. Powinna ona znajdować się na samej górze, koło definicji. Jeśli jest ich więcej, to zamiast umieszczania ich tuż obok konkretnego akapitu, można je umieszczać na początku danej sekcji (''tu mamy przykład nietypowej sekcji jednoakapitowej - kwestia grafik nie pasuje do żadnej innej sekcji, a nie jest tak ważna, żeby znajdowała się we wprowadzeniu''). == Kompozycja == To wszystko są oczywiście tylko składniki do ugotowania smacznej zupy, jaką ma być medalowy, długi artykuł. Stosuję tu zasadę trójpodziału: * zwięzła definicja (1-3 zdania w jednym akapicie) * krótki opis, czyli wprowadzenie, streszczenie (kilka akapitów) * reszta podzielona na sekcje Oczywiście to nie ma zastosowania do krótkich haseł, w których ważne jest tylko wydzielenie ścisłej definicji od całej reszty. Jest za to istotne jeśli autor wstawił jakiś esej. Normalnie w eseju np. do druku wystarczy tylko tytuł i dalej jedziemy z tekstem podzielonym na akapity. Wikipedyzacja w tym wypadku polega na stworzeniu krótkiej definicji, napisaniu krótkiego streszczenia oraz podzieleniu reszty na sekcje. Jeśli to jest zwykły artykuł, nie przypominający eseju, to po podziale na sekcje zwykle zostaje kilka osobnych zdań, które nigdzie nie pasują. Z nich musi powstać albo osobna sekcja, albo powinny wylądować na końcu streszczenia jako osobne zdania lub po 2-3 w jednym akapicie (często to np. informacje typu "Żonaty, ma 5 dzieci. Mieszka w Pcimiu Górnym."). == Uwagi dodatkowe == Najlepiej jest oczywiście napisać nowy artykuł z uwzględnieniem logicznego podziału na części, ale jest już sporo gotowych haseł, którym należy dopiero narzucić jakąś strukturę - nie odpuszczajmy im. Dzielenie jest procesem czysto redakcyjnym i w większości nie trzeba mieć żadnego pojęcia o temacie, bo dobry tekst sam podpowiada jak go należy podzielić, jakie są w nim kluczowe zagadnienia. Trzeba jednak pamiętać, że czasem potrzeba głębszej znajomości tematu, żeby nie zasugerować czegoś głupiego i wydobyć naprawdę najważniejsze wątki. Szczególnie oczywiście dotyczy to pisania definicji i wprowadzenia do esejów. == Zobacz też == * [[ptasia grypa]] - trudny do podziału, zlepek różnych informacji * [[gołębiowate]], [[chrześcijaństwo]] - bardzo długie listy wymagają podsekcji, czasem nic lepszego nie da się dla nich zrobić * [[siła nośna]] - tu matematyczne wyjaśnienia zostały wydzielone do osobnego artykułu głównego, dzięki temu ilość i długość sekcji udało się utrzymać w granicach rozsądku * [[baramin]] - bez sekcji i zastosowania trójpodziału ciężko to w ogóle ogarnąć (wystarczy spojrzeć na wersję sprzed dzielenia: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Baramin&oldid=1894063) * [[Zygmunt III Waza]] - trudny do podziału, bo w większości ma charakter eseju; ciężko wymyślić dobre tytuły, bo ilość tekstu nie jest proporcjonalna do wagi danego zagadnienia (np. więcej o objęciu tronu niż o wojnach z Turcją) -- Bo po to jest się krewnym nasion i korzeni, by to, co się zmienia, w niezmienne zamienić.