*Voorstel voor inperking ‘panoramavrijheid’ is stap terug in de tijd*
*Ondertitel:Europees Parlement wil publiceren van foto’s van gebouwen en
standbeelden aan banden leggen*
In Nederland is het wettelijk toegestaan om foto’s van gebouwen en
kunstwerken in de publieke ruimte naar eigen goeddunken te gebruiken - ook
commercieel. Dit dreigt in het gedrang te komen door Europese regelgeving.
Op 9 juli a.s. stemt het Europese Parlement (EP) over een bundel van
aanbevelingen voor een hervorming van de Europese auteursrechtelijke
regels. Eén van de voorstellen in dit plan is vergaande inperking van de
zogenoemde ‘panoramavrijheid’. Dit is het recht om vrijelijk afbeeldingen
te kunnen maken én delen van alle kunst en architectuur in de openbare
ruimte. Dit kan ingrijpende gevolgen hebben voor fotografen, filmmakers,
producenten van gedrukte en digitale media, maar ook voor de online
encyclopedie Wikipedia. Veel foto’s zouden moeten worden verwijderd.
Het voorstel waarover het EP gaat stemmen zou betekenen dat voor ieder
commercieel gebruik van een foto van kunstwerken of gebouwen toestemming
gevraagd moet worden. Film- en documentairemakers moeten dan toestemming
vragen als in hun beelden gebouwen of standbeelden te zien zijn waarvan de
maker minder dan 70 jaar geleden overleden is. Hetzelfde geldt voor
uitgevers van gedrukte of digitale media die beeldmateriaal willen
gebruiken.
De voorgestelde wijziging bedreigt ook een niet-commercieel project als de
online encyclopedie Wikipedia. Wikipedia gebruikt principieel alleen foto’s
uit het publieke domein of onder een vrije licentie (niemand kan meer het
exclusieve auteursrecht claimen of de maker heeft toestemming gegeven voor
vrij gebruik van zijn werk). Op Wikipedia staan daarom nauwelijks
afbeeldingen van kunst van na de Tweede Wereldoorlog: de makers leven nog
of zijn meestal minder dan 70 jaar geleden overleden. Als de
panoramavrijheid wordt ingeperkt, verdwijnt er veel beeldmateriaal uit de
encyclopedie: foto’s van bijvoorbeeld het Monument op de Dam, het Evoluon
in Eindhoven of het nieuwe Centraal Station in Rotterdam moeten dan worden
verwijderd.
Wikimedia Nederland, de organisatie die in Nederland Wikipedia ondersteunt,
en Kennisland, maatschappelijke denktank en voorvechter van een open
kennissamenleving, roepen Nederlandse Europarlementariërs op om op 9 juli
tegen deze inperking van de panoramavrijheid te stemmen. Beide organisaties
begrijpen de wens om te komen tot harmonisering van regels binnen de EU,
maar vinden dit voorstel een stap terug in de tijd; in meer dan tien landen
van de EU is volledige panoramavrijheid in de wet vastgelegd, soms al meer
dan 100 jaar. Ook zien zij het voorstel als een beperking van de vrijheid
van burgers én ondernemers om de publieke ruimte vrij en zonder
belemmeringen te gebruiken. In plaats daarvan pleiten Wikimedia Nederland
en Kennisland dan ook voor onbeperkte panoramavrijheid voor de gehele EU.
Alleen op die manier kan een auteursrechtenrichtlijn ontstaan die past bij
de huidige digitale samenleving waarin open content steeds belangrijker
wordt.
Meer informatie:
Blog Wikimedia Nederland over panoramavrijheid
<http://www.wikimedia.nl/blog-entry/mag-deze-foto-van-de-skyline-van-rotterd…>
Artikel in de Wikipedia-krant ‘Signpost’ (in het Engels)
<https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2015-06-17/In_fo…>
Petitie
<https://www.change.org/p/european-parliament-save-the-freedom-of-photography>
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Noot voor redactie (NIET TER PUBLICATIE)
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Sandra Rientjes, directeur Wikimedia Nederland, +31 6 31786379 of
rientjes(a)wikimedia.nl
Paul Keller, zakelijk directeur Kennisland, +31 6 41374687 of pk(a)kl.nl
Kennisland-logo:
https://www.kl.nl/wp-content/uploads/2014/08/KL_logo_diverse_formaten_18112…
Wikimedia Nederland logo:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikimedia_nederland.svg
Te gebruiken afbeeldingen (onder licentievoorwaarden)
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Blacked_out_versions_of_images_…
