[Wikipl-l] Białoruska Wikipedia ciąg dalszy.

[Tomasz Ganicz]

W ramach gromadzenia informacji niuansach języka białoruskiego
napisałem mail do Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego
i otrzymałą odpowiedź od jednej z pracujących tam osób (z licznymi
tytułami naukowymi), którą to ze skrótami przytaczam:

Początek cytatu:

-----
Bardzo trudno w kilku słowach odpowiedzieć na postawione pytania o
różnice między zasadami pisowni "klasycznej" ("taraszkiewicy" od nazwiska
autora pierwszej gramatyki języka białoruskiego Bronisława
Taraszkiewicza) a oficjalnie uznawanymi ("narkomowką", bo przyjętą przez
Komisarzy Ludowych w 1937 roku - biał. Narodnyja Kamisary). Podstawowym
celem zmian zaproponowanych w '37 roku było zbliżenie języka
białoruskiego do języka rosyjskiego. Powyższa reforma nie została uznana
przez emigrację białoruską, która do tej pory posługuje się
klasycznymi zasadami pisowni (w tym również w USA, gdzie działa
Białoruski Instytut Nauki i Sztuki wydający czasopismo "Zapisy"). Na
Białorusi powrót do powyższych zasad zauważył się na fali odrodzenia
narodowego na przełomie lat '80-90 i nasilił się wraz z powstaniem
niepodległego państwa Republiki Białoruś. Rozważano nawet powołanie
specjalnego komitetu ds unormowania rozchwianych zasad pisowni, ale do
władzy doszedł A.Łukaszenka i rozpoczął się kolejny etap rusyfikacji.

Nie potrafię powiedzieć, jaki procent społeczeństwa posługuje się
pisownią "klasyczną", ponieważ nikt takich badań nie prowadził. Wiadomo
tylko, że wzrasta liczba osób dołączających do nurtu
niepodległościowego, takze w kwestii języka. Z klasycznych zasad pisowni
korzystają takie prestiżowe wydania, jak tygodnik "Nasza Niva", czasopismo
"Arche.Paczatak", również rozgłośnie radiowe: Svaboda (Praga), Polskie
Radio dla Zagranicy (Warszawa: http://www.polskieradio.pl/zagranica/by/),
że nie wspomnę o emigracji.

Natomiast w szkołach, rzecz jasna, jest nauczany język białoruski w
wersji obowiązującej, czyli zrusyfikowanej.

Jeśli chodzi o literaturę piękną, to przed 1937 rokiem, oczywiście,
była pisana zgodnie z ówczesnymi zasadami, które dzisiaj określamy
mianem klasycznych, w okresie radzieckim - w wersji zbliżonej do języka
rosyjskiego, a obecnie - w obu. Warto jednak podkreślić, że np. ostatnie
utwory bardzo znanego pisarza białoruskiego Vasila Bykava były pisane
zgodnie z zasadami "klasycznymi". Te zasady są bliskie także młodemu
pokoleniu literatów. Klasyczną pisownią ukazuje się również czasopismo
"Dziejasłou" Związku Pisarzy Białoruskich (nie należy mylić z
powołanym niedawno prołukaszenkowskim Związkiem Pisarzy Białorusi).

Jak widać, na Białorusi istnieje już tradycja tworzenia podwójnych
organizacji w tym celu, żeby niewygodne łatwiej było usunąć (mieliśmy
podobny przykład ze Związkiem Polaków na Białorusi). A teraz jeszcze
Wikipedia! Szkoda.

----

Koniec cytatu.

Aktualnie białoruska Wikipedia w starej wersji funkcjonuje pod adresem:

http://be-x-old.wikipedia.org/

i można ją ponownie edytować, bo została odblokowana. Niestety to ją
spycha na zupełnie boczny tor, bo np. wszystkie linki interwiki od nas
kierują obecnie do nowej wersji białoruskiej i nie istnieje jeszcze (i
całkiem możliwe, że wogóle nie powstanie) kod interwiki do wersji
starej... Część dawniej działających interwiki do wersji białoruskiej
może nie działać ze względu na nieco inną ortografię lub zwyczajnie z
tego powodu, że artykuły po dokonaniu zamiany wersji zniknęły. W miarę
przyzwoicie zachowali się edytorzy nowej wersji białoruskiej, bo
przynajmniej na ich stronie głównej jest uczciwie napisane gdzie jest
dawna wersja.

To tyle, w tej w sumie dość smutnej sprawie naszych sąsiadów zza
miedzy, z których sporo mieszka też w Polsce.

-- 
Tomek "Polimerek" Ganicz
http://pl.wikimedia.org/wiki/User:Polimerek
http://www.poli.toya.net.pl
http://www.ptchem.lodz.pl/en/TomaszGanicz.html